Ulga na robotyzację, wprowadzona w Polsce razem z Polskim Ładem, stanowi istotny element wspierający innowacyjność i modernizację przedsiębiorstw. Jest to preferencja podatkowa, która umożliwia dodatkowe odliczenie od podstawy opodatkowania 50% kosztów kwalifikowanych, które zostały poniesione na robotyzację. Ulga ta ma na celu zachęcenie firm do inwestowania w nowoczesne technologie, przede wszystkim w zakup nowych robotów przemysłowych oraz związanych z nimi urządzeń, oraz innych rzeczy peryferyjnych. Planowany okres obowiązywania ulgi to lata 2022 – 2026, co podkreśla jej krótkoterminowy, ale intensywny charakter.
Znaczenie ulgi dla przedsiębiorców i gospodarki jest wielowymiarowe. Dla firm stanowi to szansę na zwiększenie efektywności produkcyjnej, redukcję kosztów oraz poprawę konkurencyjności na rynku. Z kolei z perspektywy gospodarki, ulga na robotyzację razem z ulgą b+r sprzyjają postępowi technologicznemu, zwiększa innowacyjność sektora produkcyjnego i przyczynia się do wzrostu gospodarczego kraju.
Kto może skorzystać z ulgi na robotyzację?
Kryteria kwalifikacji
Z ulgi na robotyzację mogą skorzystać podatnicy opodatkowani według skali podatkowej (PIT 36) oraz podatkiem liniowym (PIT 36L). Warunkiem skorzystania z ulgi jest poniesienie kosztów kwalifikowanych, które obejmują między innymi zakup nowych robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń peryferyjnych, a także koszty związane z ich wdrożeniem i szkoleniem personelu. Ważne jest, aby wydatki te były związane z działalnością produkcyjną przedsiębiorstwa i przyczyniały się do jej automatyzacji i robotyzacji.
Ograniczenia i wyjątki
Nie wszystkie podmioty gospodarcze mogą skorzystać z ulgi na robotyzację. Wyłączeni są podatnicy opodatkowani ryczałtem (PIT 28) oraz kartą podatkową (PIT 16A). Ponadto istnieją ograniczenia dotyczące rodzajów wydatków, które kwalifikują się do ulgi. Na przykład, wydatki związane z działalnością górniczą, magazynowaniem paliw kopalnych, czy działalnością związaną z przeróbką, dystrybucją lub spalaniem paliw kopalnych nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi. Jest to zgodne z dążeniem do promowania ekologicznych i zrównoważonych rozwiązań w przemyśle.
Czym jest robot przemysłowy, o którym mowa w uldze? – definicja
Czym jest robot przemysłowy, o którym mowa w ustawie na temat wprowadzenia ulgi? Wyjaśnia to definicja robota przemysłowego zawarta w art. 52jb ust. 3 ustawy PIT. Według niej przez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, posiadającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych, która spełnia łącznie następujące warunki:
- wymienia dane w formie cyfrowej z urządzeniami sterującymi i diagnostycznymi lub monitorującymi w celu zdalnego: sterowania, programowania, monitorowania lub diagnozowania;
- jest połączona z systemami teleinformatycznymi usprawniającymi procesy produkcyjne podatnika, w szczególności z systemami zarządzania produkcją, planowania lub projektowania produktów;
- jest monitorowana za pomocą czujników, kamer lub innych podobnych urządzeń;
- jest zintegrowana z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym podatnika.
Wszystkie powyższe warunki, muszą zostać spełnione łącznie.
Jakie wydatki kwalifikują się do ulgi na robotyzację?
Rodzaje wydatków uprawniających do ulgi
W ramach ulgi na robotyzację podatnicy mogą odliczyć od podstawy opodatkowania 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację. Do kosztów kwalifikowanych zalicza się:
- koszty nabycia fabrycznie nowych:
- robotów przemysłowych,
- maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związanych,
- maszyn, urządzeń oraz innych rzeczy, funkcjonalnie związanych z robotami przemysłowymi, służących zapewnieniu ergonomii oraz bezpieczeństwa pracy w odniesieniu do stanowisk pracy, gdzie zachodzi interakcja człowieka z robotem przemysłowym, w szczególności czujników, sterowników, przekaźników, zamków bezpieczeństwa, barier fizycznych (ogrodzenia, osłony) czy optoelektronicznych urządzeń ochronnych (kurtyny świetlne, skanery obszarowe),
- maszyn, urządzeń lub systemów służących do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania lub serwisowania robotów przemysłowych, w szczególności czujników i kamer,
- urządzeń do interakcji pomiędzy człowiekiem a maszyną do robotów przemysłowych;
- koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych wymienionych w pkt 1;
- koszty nabycia usług szkoleniowych dotyczących robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w pkt 1 i 2;
- opłaty, o których mowa w art. 23b ust. 1, ustalone w umowie leasingu, o którym mowa w art. 23f, dotyczącej robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych wymienionych w pkt 1, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na korzystającego własność tych środków trwałych.
Wyłączenia i ograniczenia w kosztach kwalifikowanych
Nie wszystkie wydatki związane z robotyzacją kwalifikują się do ulgi. Wyłączone są:
- wydatki związane z działalnością górniczą, przeróbką, dystrybucją lub spalaniem paliw kopalnych;
- koszty związane ze składowiskami odpadów, spalarniami odpadów lub instalacjami do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów;
- wydatki na roboty i maszyny, które nie spełniają definicji robota przemysłowego zgodnie z ustawą.
Jak obliczyć kwotę odliczenia?
Aby obliczyć kwotę odliczenia w ramach ulgi na robotyzację, należy postępować według następujących kroków:
- zidentyfikuj koszty kwalifikowane – najpierw należy zebrać wszystkie faktury i dokumenty potwierdzające wydatki kwalifikujące się do ulgi;
- oblicz 50% kosztów kwalifikowanych – następnie oblicz 50% wartości tych kosztów. Ta kwota stanowi podstawę do odliczenia od podstawy opodatkowania;
- sprawdź limit dochodu – kwota odliczenia nie może przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym z pozarolniczej działalności gospodarczej;
- dokonaj odliczenia w deklaracji podatkowej – odliczenie dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym poniesiono koszty kwalifikowane.
Warto pamiętać, że w przypadku straty podatkowej lub gdy dochód jest niższy od kwoty odliczenia, ulgę można wykorzystać w całości lub w pozostałej części w zeznaniach za kolejne sześć lat podatkowych.
Zmiany w przepisach i ich wpływ na ulgi
Najnowsze orzecznictwo i interpretacje
W kontekście ulgi na robotyzację istotne są niedawne orzeczenia sądów administracyjnych, które miały wpływ na interpretację przepisów. Na przykład, wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i Gliwicach z 2023 roku dotyczyły zakresu dopuszczalności uznania niektórych maszyn za roboty przemysłowe. Te orzeczenia były odpowiedzią na negatywne interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczące definicji robota przemysłowego i jego zastosowań przemysłowych. Sądy te podkreśliły, że przemysł należy rozumieć szeroko, obejmując cały cykl produkcyjny, w tym magazynowanie i przemieszczanie towarów. Takie orzeczenia mają znaczący wpływ na to, jak przedsiębiorstwa mogą kwalifikować wydatki na robotyzację do ulgi podatkowej.
Przyszłość ulgi na robotyzację
Co do przyszłości ulgi na robotyzację, istnieją spekulacje i przewidywania. Biorąc pod uwagę jej obecny wpływ na innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw, można przypuszczać, że rząd może rozważyć przedłużenie jej obowiązywania po roku 2026 lub wprowadzenie dalszych modyfikacji, aby dostosować ją do szybko zmieniającego się środowiska technologicznego i gospodarczego. Możliwe jest również wprowadzenie dodatkowych zachęt dla specyficznych sektorów przemysłu lub rozszerzenie zakresu kwalifikowalnych wydatków, aby jeszcze bardziej wspierać inwestycje w zaawansowane technologie.
Przykłady zastosowania ulgi na robotyzację
Rzeczywiste przypadki wykorzystania ulgi na robotyzację przez przedsiębiorstwa pokazują jej praktyczne zastosowanie. Na przykład, firma produkująca komponenty dla przemysłu motoryzacyjnego zainwestowała w nowoczesne roboty przemysłowe do automatyzacji linii montażowych. Dzięki uldze na robotyzację firma mogła odliczyć 50% kosztów zakupu tych robotów, co znacząco obniżyło jej obciążenie podatkowe i pozwoliło na dalsze inwestycje w rozwój technologiczny. Innym przykładem jest przedsiębiorstwo logistyczne, które zainwestowało w zautomatyzowane systemy magazynowe, w tym wózki widłowe sterowane automatycznie. Te inwestycje, uznane za kwalifikujące się do ulgi, pozwoliły firmie na zwiększenie efektywności operacyjnej i redukcję kosztów pracy.
Te przykłady pokazują, jak ulga na robotyzację może przyczynić się do modernizacji przedsiębiorstw i zwiększenia ich konkurencyjności na rynku.